تاریخچه : سازمان بهداشت جهانی WHO: سازمان بهداشت جهانی یک سازمان تخصصی و غیر سیاسی مربوط به بهداشت و از ادارات سازمان ملل متحد است که مقر آن در ژنو قراردارد . پیش نویس اساسنامه آن درسال 1946 توسط « کمیته ی فنی آماده سازی » به ریاست رنه ساند ( Rene sand) تهیه شد و در همان سال بوسیله ی کنفرانس بین المللی بهداشت که با شرکت 51 کشور در نیویورک برگزار شده بود به تصویب رسید این اساسنامه از تا ریخ هفتم آوریل 1948 به اجرا گذاشته شد و به همین جهت این روز به نام « روز بهداشت جهانی» همه ساله گرامی داشته می شود. هدف از تشکیل سازمان بهداشت جهانی « دست یابی همه ی مردم به بالاترین سطح سلامت » است این موضوع در مقدمه ی اسناسنامه ی WHO گنجانده شده است . WHO در تعیین و ارتقای استانداردهای بین المللی در زمینه ی بهداشت مسئولیت ویژه ای دارد که یکی از این مسئولیت ها در زمینه « سلامت خانواده » است . سلامت خانواده یکی از برنامه های اصلی فعالیت های سازمان بهداشت جهانی از سال 1970 به بعد است که به زیر گرو ه های عمده زیر بخش می شود .
- بهداشت مادر و کودک - باروری سالم و صیانت از جمعیت - تغذیه - آموزش بهداشت - بهداشت دوران سالمندی «در نهایت نظر اصلی بر ارتقای کیفیت زندگی خانواده به عنوان یک واحد است»
اداره کل سلامت خانواده یکی از بزرگترین ادارات وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است ، که وظیفه اصلی آن کاهش مرگ ومیر مادران و کودکان و فراهم کردن مراقبتهای اساسی برای جوانان ، زنان و سالمندان کشور می باشد . تغییر شاخصهایی مثل میزان مرگ ومیر کودکان مادران ، نه تنها به عنوان شاخصهای بهداشتی یک کشور اهمیت دارد ، بلکه بعنوان معیار توسعه نیز در نظر گرفته می شود. بیش از 50 % خدمات جاری مراکز ارایه دهنده خدمات در بخش دولتی ( مراکز بهداشت شهرستانها ) به نوعی به فعالیتهای این اداره باز می گردد.
خدمات و توانمندیها : خدمات سلامت خانواده در4سطح تعریف می شود: - سطح ملی - سطح استانی - سطح شهرستانی - سطح مراکز بهداشتی درمانی
وظایف سلامت خانواده در سطح ملی عبارت است از : - نظارت بر کیفیت فعالیتهای جاری در سطوح مختلف ارایه خدمات - طراحی مدل پایش ها و ارزشیابی برنامه ها - آموزش عمومی پرسنل مجری برنامه برای رسیدن به یک باور و اقدام مشترک - تعیین مسیر کلی برنامه ها ، جهت گیری یهای آینده بایدها و نبایدها درهربرنامه
2- وظایف سلامت خانواده در سطح استانی عبارت است از : - تعیین مهمترین موانع ارتقای سلامتی مردم استان - طراحی برنامه های مقابله با موانع - اجرای برنامه های ملی - نظارت بر نحوه ی ارایه خدمات در سطح شهرستان - تدارک و توزیع دارو و تجهیزات بفرا خور برنامه
3- وظایف سلامت خانواده در سطح شهرستان عبارت است از : - شناسایی مشکلات - طراحی برنامه بر اساس مشکلات مشاهده شده - اجرای برنامه های ملی و استانی - نظارت و پشتیبانی
4-وظایف سلامت خانواده در مراکز بهداشتی درمانی در دو شاخه تعریف می شود : الف ) مراکز بهداشتی درمانی روستایی ب) مراکز بهداشتی درمانی شهری
الف ) شرح وظایف کارکنان واحد سلامت خانواده درمراکز بهداشتی درمانی روستایی : - اجرای برنامه های ملی ، استانی ، شهرستانی - نظارت بر فعالیتهای خانه های بهداشت - تامین تجهیزات و داروها ی مورد نیاز
ب ) شرح وظایف کارکنان واحد سلامت خانواده در مراکز بهداشتی درمانی شهری : - ارائه خدمات به مادران باردار - ارائه خدمات به کودکان زیر 6 سال - مشاوره باروری سالم در راستای ارتقا نرخ باروری و صیانت از جمعیت - ارائه خدمات به سالمندان - اجرای برنامه های ملی ، استانی و شهرستانی
خدمات و توانمندیهای کارشناسان سلامت خانواده در مرکز بهداشت شهرستان
- شناسایی مشکلات منطقه - الویت بندی مشکلات - برنامه ریزی - پایش و ارزشیابی برنامه ها - نظارت بر مراکز محیطی - پیگیری کمبود و مشکلات مراکز محیطی - اجرای برنامه ها و طرح های ملی و کشوری - حمایت از مادران باردار آسیب پذیر - آموزش پرسنل محیطی - تشکیل کمیته های ارتقا سلامت مادران و بررسی علل مرگ ومیر مادران باردار دراثر عوارض بارداری و زایمان
- تشکیل کمیته های ترویج تغذیه با شیر مادر و بررسی مرگ ومیر کودکان یکماهه تا 59 ماهه
- اجرای برنامه های صیانت از جمعیت
خدمات و توانمندیهای پرسنل سلامت خانواده در سطح مراکز بهداشتی درمانی شهری:
- ارائه خدمات به مادران باردار - ارائه خدمات به کودکان زیر 8 سال - مشاوره باروری سالم در راستای ارتقا نرخ باروری و صیانت از جمعیت
- ارائه خدمات به سالمندان
- اجرای برنامه های ملی ، استانی و شهرستانی
خدمات و توانمندیهای پرسنل سلامت خانواده در مراکز بهداشتی درمانی روستایی : - نظارت بر خانه های بهداشت - ارائه خدمت به مادران باردار - اجرای کلاس های آموزشی جهت بهورزان - تامین تجهیزات و داروها ی مورد نیاز - پی گیری کمبود های خانه های بهداشت - اجرای برنامه های ملی ، استانی و شهرستانی - نظارت بر توزیع شیر مصنوعی در خانه های بهداشت |